علل وقوع

سندروم ‏CES‏ اغلب از بر آمدگي يا فتق شديد ديسكي در ناحيه كمر ناشي مي شود. فشار و كشيدگي بيش از حد يا آسيب ‏شديد ممكن است باعث فتق ديسك بين مهره اي شود. با اين حال، با گذشت سن، مواد تشكيل دهنده ديسك به طور طبيعي ‏رو به انحطاط مي گذارند و رباط هايي كه آن را در جاي خود نگه مي دارند شروع به ضعيف شدن مي كنند. با پيشروي اين ‏انحطاط، حتي كشيدگي عضلاني نسبتاً جزئي نيز مي تواند باعث بيرون زدگي ديسك شود.

ساير علل بالقوه وقوع سندروم ‏CES‏ عبارتند از:‏

• ضايعه نخاعي و تومور
• عفونت هاي نخاعي و يا التهاب
• تنگي مجراي نخاعي كمر
•  آسيب هاي شديد در ناحيه كمر (شليك گلوله، سقوط، تصادفات اتومبيلي)
• ناهنجاري هاي تولد
• ناهنجاري هاي شرياني ستون فقرات (‏AVM‏)
• خونريزي نخاعي (ساب آراكنوئيد، ساب دورال و اپي دورال)
• عوارض بعد از عمل جراحي ستون فقرات
• بي حسي نخاعي
  

علائم و تشخيص

علائم ‏CES‏ مانند علائم بيماري هاي ديگر است و ممكن است از لحاظ شدت با هم متفاوت بوده و به آرامي در طول زمان ‏پيشرفت كنند. سندروم ‏CES‏ با طيف وسيعي از علائم همراه است كه شدت آن به ميزان فشردگي و كشيدگي ريشه هاي ‏عصبي بستگي دارد. علاوه بر فتق ديسك، بيماري هاي ديگري كه علائم مشابه با ‏CES‏ دارند عبارتند از اختلال عصب ‏محيطي، سندرم مخروط انتهايي، تراكم و به هم فشردگي طناب نخاعي و تحريك و يا فشردگي عصب ها پس از خروج از ‏ستون فقرات و حركت در طول لگن (بيماري كه به عنوان پلكسوپاتي لومبوساكرال شناخته مي شود(.

بيماران مبتلا به كمر درد بايد از علائم “هشداري” زير كه ممكن است نشانه سندروم ‏CES‏ باشد آگاه باشند:

• درد شديد كمر
• ضعف حركتي، از دست دادن حس، درد در يكي از پاها و يا به طور معمول هر دو پا
• بي حسي نسبت به درد و حرارت در ناحيه زيني
• اختلال در عملكرد مثانه كه اخيراً رخ داده باشد (مانند نگهداري ادرار يا بي اختياري)
• بي اختياري روده اي كه اخيراً ايجاد شده باشد
• اختلالات حسي در مثانه يا راست روده
• اختلال در عملكرد جنسي كه اخيراً ايجاد شده باشد
• از دست دادن رفلكس در اندام ها

سوابق پزشكي

• هاي شديدآسيب هاي شديدي كه اخيراً به پشت وارد شده است
• عمل جراحي اخير ستون فقرات كمري
• سابقه سرطان
• عفونت شديدي كه اخيراً رخ داده باشد

معاينات زير ممكن است در تشخيص ‏CES‏ مفيد باشند:‏

 تصويربرداري رزونانس مغناطيسي (‏MRI‏): معاينه تشخيصي است كه با استفاده از ميدان هاي مغناطيسي و ‏تكنولوژي كامپيوتر تصاوير سه بعدي از ساختار بدن ارائه مي دهد. ‏MRI‏ تصاويري از طناب نخاعي، ريشه هاي عصبي و ‏مناطق اطراف آن به دست مي دهد.‏

 نخاع‌ نگاري يا ميلوگرام ‏‎(Myleogram)‎‏: عكسبرداري با اشعه ايكس از كانال نخاعي پس از تزريق يك ماده حاجب ‏به داخل فضاهاي مايع مغزي نخاعي مجاور. از طريق اين روش مي توان جابجايي هايي كه بر روي نخاع يا اعصاب نخاعي (در ‏نتيجه فتق ديسك، اسپرز استخوان، تومور ، و غيره) رخ داده اند را مشاهده نمود.

درمان

پس از تشخيص ‏CES‏ و دلايل بروز آن، جراحي فوري معمولا روش درماني انتخابي است و هدف از آن از برگرداندن علائم ‏اختلال عملكرد عصبي است. سندروم ‏CES‏ در صورت عدم درمان، مي تواند به فلج دائمي و بي اختياري منجر شود.

كساني كه تجربه هر كدام از علائم هشداري را دارند بلافاصله بايد در اسرع وقت با يك جراح مغز و اعصاب مشورت كنند. عمل ‏جراحي فوري بهترين درمان براي بيماران مبتلا به ‏CES‏ است. درمان بيماران ظرف ۴۸ ساعت پس از شروع سندرم، مزيت ‏قابل توجهي در بهبود عملكرد حسي و حركتي و همچنين عملكرد ادراري و ركتال (روده اي) فراهم مي آورد. اما حتي ‏بيماراني كه پس از اين بازه زماني ايده آل ۴۸ ساعته نيز تحت عمل جراحي قرار مي گيرند ممكن است بهبودي قابل توجهي ‏را تجربه كنند.‏

اگر چه ممكن است بهبود كوتاه مدت عملكرد مثانه در مقايسه با برگشت علائم نقص حركتي اندام هاي تحتاني به طول ‏انجامد، با اين حال عملكرد آن ممكن است سال ها پس از عمل ادامه يابد. بعد از عمل جراحي، دارو درماني همراه با استفاده ‏متناوب از سوند مي تواند منجر به بهبود آرام اما مداوم مثانه و عملكرد روده شود.‏

مقابله با ‏CES

CES‏ مي تواند به افراد هم از نظر جسمي و هم رواني تاثير گذارد، به ويژه اگر مزمن باشد. بيماران مبتلا به ‏CES‏ ممكن است ‏به دليل درد شديد، مشكلات اجتماعي غير قابل قبول ناشي از بي اختياري، ضعف حركتي و از دست دادن حس، و يا تركيبي ‏از اين مشكلات، ديگر نتوانند كار كنند. از دست دادن كنترل مثانه و روده مي تواند بسيار ناراحت كننده باشد و تاثير بسيار ‏منفي بر زندگي اجتماعي، كار و روابط بگذارد. بيماران مبتلا به ‏CES‏ ممكن است به عفونت هاي مكرر ادراري دچار شوند. ‏اختلال عملكرد جنسي مي تواند زندگي اين بيماران و همسر آن ها را نابود كرده و به مشكلات رابطه اي و افسردگي منجر ‏شود.

درد شديد عصبي نوروژنيك ممكن است مستلزم تجويز دارو هاي مسكن شود، داروهايي با عوارض جانبي كه ممكن است باعث ‏تشديد مشكلات بيشتر در بدن شود. اگر درد مزمن باشد، ممكن است “متمركز” شده و به مناطق ديگر بدن منتقل شود. درد ‏عصبي شب ها شديدتر مي شود و ممكن است با خواب تداخل نمايد. اين نوع درد با حس سوزشي همراه است كه مي تواند ‏دائمي و غير قابل تحمل شود. نفص حس ممكن است از حس مور مور و خواب رفتگي تا بي حسي كامل در نوسان باشد و ‏ممكن است مثانه، روده و نواحي تناسلي را تحت تاثير قرار دهد. حس ضعف معمولا در پاها وجود دارد و ممكن است به ‏مشكلات مربوط به راه رفتن منجر شود.‏

خيلي مهم است كه افراد مبتلا به اين سندروم از سوي دوستان و اعضاي خانواده حمايت عاطفي دريافت نمايند. براي اين افراد ‏مهم است كه با پزشك خود در خصوص دارو و كنترل درد ارتباط نزديكي داشته باشند. چندين دارو براي مقابله با مشكلات ‏درد، مثانه و روده تجويز مي شود. علاوه بر اين، بعضي از بيماران به اين نتيجه مي رسند كه درمان هاي فيزيكي و مشاوره ‏روانشناختي به آن ها كمك مي كند تا با اين بيماري كنار بيايند.‏