تنگي مجراي نخاعي كمر
تنگي مجراي نخاعي موجب درد در ناحيه پشت و پا مي شود، تنگي مجراي نخاعي كمري زماني ايجاد مي شود كه مجراي نخاع و مجراي عصبي در ناحيه پشت تنگ شده و به نخاع و ريشه هاي عصب فشار وارد مي كند. اكثر افراد داراي تنگي مجراي نخاعي، رفته رفته با افزايش سن متوجه اين بيماري مي شوند، اگرچه تعداد كمي از افراد به صورت مادرزادي با اين بيماري متولد مي شوند.
• آرتروز ستون فقرات (استئوآرتروز، اسپانديليتيس) ممكن است در برآمدگي استخواني كه در مفاصل گسترش مي يابد نقش داشته باشد.
• برآمدگي استخواني (موسوم به استئوفيت) ممكن است تا مجراي ستون فقرات و يا ريشه هاي عصبي ناحيه كمر پيش رود و موجب ايجاد فشار در نخاع يا اعصاب شود.
• ممكن است آسيب هاي ديسك انحطاطي در ناحيه پشت در ايجاد بيماري تنگي مجراي نخاعي نقش داشته باشد. ديسك موجب ايجاد فتق در نزديكي مجراي عصبي شده و در نتيجه ريشه عصب نخاعي تحت فشار قرار مي گيرد.
• لغزش مهره
• كژپشتي كمري حاد
• ممكن است در بيماران مبتلا به تنگي مجراي نخاعي مادرزادي (مثل آكندروپلازي، كوتاهي قد) علائم بيماري از سن ۱۵ سالگي افزايش يابد.
• غالباً زمانيكه نخاع يا ريشه هاي عصبي تحت فشار قرار مي گيرند، درد و ساير علائم بيماري گسترش مي يابند.
غالباً در بيماري تنگي مجراي نخاعي كمري، يكي از سه سطح ناحيه پشت تحت تاثير قرار مي گيرد: L3-L4، L4-L5، و L5-S1. گاهي اوقات هم بيش از يك سطح تحت تاثير قرار مي گيرد.
نواحي قرمز نشاندهنده فشردگي نخاع/ريشه عصبي ناشي از بيماري تنگي مجراي نخاعي كمري است
تنگي مجراي نخاعي كمر
تنگي مجراي نخاعي موجب درد در ناحيه پشت و پا مي شود، تنگي مجراي نخاعي كمري زماني ايجاد مي شود كه مجراي نخاع و مجراي عصبي در ناحيه پشت تنگ شده و به نخاع و ريشه هاي عصب فشار وارد مي كند. اكثر افراد داراي تنگي مجراي نخاعي، رفته رفته با افزايش سن متوجه اين بيماري مي شوند، اگرچه تعداد كمي از افراد به صورت مادرزادي با اين بيماري متولد مي شوند.
• آرتروز ستون فقرات (استئوآرتروز، اسپانديليتيس) ممكن است در برآمدگي استخواني كه در مفاصل گسترش مي يابد نقش داشته باشد.
• برآمدگي استخواني (موسوم به استئوفيت) ممكن است تا مجراي ستون فقرات و يا ريشه هاي عصبي ناحيه كمر پيش رود و موجب ايجاد فشار در نخاع يا اعصاب شود.
• ممكن است آسيب هاي ديسك انحطاطي در ناحيه پشت در ايجاد بيماري تنگي مجراي نخاعي نقش داشته باشد. ديسك موجب ايجاد فتق در نزديكي مجراي عصبي شده و در نتيجه ريشه عصب نخاعي تحت فشار قرار مي گيرد.
• لغزش مهره
• كژپشتي كمري حاد
• ممكن است در بيماران مبتلا به تنگي مجراي نخاعي مادرزادي (مثل آكندروپلازي، كوتاهي قد) علائم بيماري از سن ۱۵ سالگي افزايش يابد.
• غالباً زمانيكه نخاع يا ريشه هاي عصبي تحت فشار قرار مي گيرند، درد و ساير علائم بيماري گسترش مي يابند.
غالباً در بيماري تنگي مجراي نخاعي كمري، يكي از سه سطح ناحيه پشت تحت تاثير قرار مي گيرد: L3-L4، L4-L5، و L5-S1. گاهي اوقات هم بيش از يك سطح تحت تاثير قرار مي گيرد.
نواحي قرمز نشاندهنده فشردگي نخاع/ريشه عصبي ناشي از بيماري تنگي مجراي نخاعي كمري است
علائم تنگي مجراي نخاعي در ناحيه پايين كمر
ممكن است درد ناحيه پشت در قسمت باسن، پاها ديسكو ماهيچه ساق پا پخش شود. گاهي اوقات به درد قسمت پا و ماهيچه ساق پا، شلي ستون فقرات گفته مي شود. شكايت بسياري از بيماران مبتلا به تنگي مجراي نخاعي كمري اين است كه آنها قبل از شروع درد پا قادر به راه رفتن در مسافت هاي طولاني نيستند. حتي بعد از نشستن يا دراز كشيدن، درد پا بعد از پياده روي مجدد بازمي گردد.
ممكن است درد پا با عناوين شبه سياتيك يا گرفتگي عضلات توصيف شود. ميزان درد بين خفيف و شديد متغير است و ممكن است دائمي يا موقتي باشد. به ندرت تنگي مجراي نخاعي منجر به فلجي مي شود. با اين حال گاهي اوقات، ممكن است درد و علائم آن وخيم تر شود (مثل حالت بيحسي، ضعف و سستي).
عمل جراحي ستون فقرات
عمل جراحي ستون فقرات در صورتي پيشنهاد مي شود كه درمان هاي ديگر (مثل تزريق هاي فقراتي) بي تاثير باشند، و علائم بيماري شديد و پيشرونده باشند. شيوه هاي متفاوتي براي عمل جراحي وجود دارند كه جراح ستون فقرات يا جراح اعصاب ممكن است آن شيوه را براي درمان بيماري تنگي مجراي شما انتخاب نمايد. نوع عمل بستگي به علت تنگي مجراي نخاعي دارد.
• در شيوه «تقليل فشار»، استخوان يا ماده ديسك فشارآورنده بر نخاع يا ريشه هاي عصبي برداشته شده و بدين ترتيب مجراي عصبي وسيع مي شود.
• ممكن است بيماري ديسك انحطاطي يا لغزش مهره در بي ثباتي فقراتي نقش داشته باشد.
• ممكن است شيوه عمل شامل استفاده از ابزار و آلات متصل كننده فقرات در جهت تثبيت ستون فقرات كمري باشد.
بعد از عمل جراحي ستون فقرات
معمولا بعد از جراحي، به خصوص دو روز اول بعد از عمل، احساس ناراحتي و درد بعد از عمل وجود دارد. زمانيكه در بيمارستان بستري هستيد يا در منزل در حال سپري كردن دوران بهبودي هستيد، جراح شما براي كمك به كاهش ورم و درد، داروهايي را براي شما تجويز مي كند. با توجه به پيچيدگي عمل و سلامت عمومي، برخي از بيماران يك روز بعد از عمل مي توانند بنشينند و از تخت بلند شوند. آغاز فعاليت همراه با كمك و در حد تحمل فرد به صورت تدريجي مي باشد.
علائم تنگي مجراي نخاعي
لازم است كه براي دستيابي به بهترين درمان بيماري تنگي مجراي نخاعي شما، علائم بيماري تشخيص داده شوند. از آنجائيكه بيماري تنگي مجراي نخاعي به تدريج و با افزايش سن گسترش مي يابد، علائم آن هم به تدريج گسترش يافته و به تدريج تشديد مي شود. همچنين علائم بيماري مي توانند تا حد زيادي متفاوت باشند. ممكن است به هيچ وجه علائم بيماري در شما آشكار نشود، چراكه هميشه تنگ شدن مجراي ستون فقرات يا ساير كانال ها باعث ايجاد فشردگي در نخاع يا رشته هاي عصبي نمي شود. اما زمانيكه ستون فقرات يا رشته هاي عصب شما تحت فشار قرار گرفته و فشرده مي شوند، شما احساس درد خواهيد كرد.
علائم بيماري شما به اين مورد هم بستگي دارد كه كدام قسمت از ستون فقرات شما تنگ شده است. به طور كلي، بيماري تنگي مجراي نخاعي بر ناحيه پشت (ستون فقرات كمري) يا گردن شما (ستون فقرات گردني) تاثير مي گذارد. معمولا بروز تنگي مجرا در ناحيه وسط كمر شما (ستون فقرات پشت قفسه سينه) رايج نيست.
علائم تنگي مجراي نخاعي كمري
بيماري تنگي مجراي نخاعي در ناحيه پشت تحتاني (ستون فقرات كمري) مي تواند موجب درد يا گرفتگي عضلات پا در حين ايستادن هاي طولاني مدت يا پياده روي در شما شود. احساس ناراحتي زماني در شما تسكين مي يابد كه شما به جلو خم شويد يا بنشينيد، اما زمانيكه مجددا به حالت عمودي مي ايستيد درد شما بازمي گردد. به اين مسئله اينگونه فكر كنيد: هنگاميكه در فروشگاه گشت مي زنيد، آيا خم شدن به روي چرخ فروشگاه موجب كاهش درد شما مي شود؟ دردي كه بدين طريق كاهش مي يابد معمولا ناشي از تنگي مجراي نخاعي كمري شماست. معمولا به اين نوع درد ««شبه لنگي»، «لنگي كاذب»، يا «لنگي موقت داراي ريشه عصبي» اطلاق مي شود.
ساير علائم تنگي مجراي نخاعي كمري به جزء درد ممكن است شامل بيحسي، سستي يا حس سوزش در پا باشد.
در موارد حاد تنگي مجراي نخاعي كمري، ممكن است اعصاب ناحيه مثانه يا روده تحت فشار قرار گيرد كه مي تواند منجر به بي اختياري نسبي يا كامل دفع شود. اگر در كنترل دفع ادرار يا مدفوع مشكلاتي داريد، حتماً بايد بلافاصله درصدد درمان دارويي آن برآييد.
علائم تنگي مجراي نخاعي گردني
تنگي مجراي نخاعي در قسمت گردن شما (ستون فقرات گردني) مي تواند باعث ايجاد درد در ناحيه گردن و كتف شما شود. ممكن است دست شما تحت پرتودرماني قرار گيرد. تنگي مجراي نخاعي گردني مي تواند موجب سردرد، كرخي و بيحسي، يا سستي ماهيچه ها شود. همچنين مي تواند بر اعصاب كنترل كننده تعادل شما، تاثير گذارد كه منجر به بي دست و پايي يا حالت افتادن در شما مي شود. درد ناشي از تنگي مجراي نخاعي گردني ممكن است به صورت گهگاهي يا مزمن باشد، و همچنين از حالت خفيف تا شديد باشد.
علل تنگي مجراي نخاعي
شما بايد بدانيد كه چه چيزي موجب درد شما مي شود چراكه آگاهي از آن، بر گزينه هاي درمان شما تاثير دارد.
تنگي مجراي نخاعي ابتدايي در مقابل اكتسابي
پزشكان براي دسته بندي تنگي مجراي نخاعي دو روش دارند. گروه اول را ابتدايي مي نامند، بدين معنا كه شما از زمان تولد مبتلا به آن بوده ايد و به عنوان نقص از ابتداي تولد تلقي مي شود. در برخي افراد، مجراي نخاعي از همان هنگام تولد درمقايسه با سايرين، تنگ تر و باريك تر است و ممكن است تا اواخر زندگي مشكلاتي را نشان ندهد. به اين شكل از تنگي مجراي ارثي، سندروم پايه كوتاه اطلاق مي شود. اين بيماران بسيار مستعد ابتلا به تنگي مجرا در ميانسالي مي باشند.
تنگي مجراي نخاعي ابتدايي، به ويژه در مقايسه تنگي مجراي نخاعي اكتسابي، رايج و متداول نيست.
تنگي مجراي نخاعي اكتسابي، نتيجه بيماري يا آسيب به ستون فقرات است كه در ادامه به انواع اصلي آن اشاره خواهد شد.