بيماري هيدروسفالي چيست ؟
هيدروسفالي به معناي آب در مغز است. هر فردي در درون مغز و يا ستون فقرات خود داراي مايع مغزي نخاعي مي باشد كه به آرامي در حال گردش است تا مواد غذايي را به اين اندام ها رسانده و مواد زايد را از مغز و نخاع دور كند. اگر اين جريان مسدود گردد، كيسه اي كه حاوي اين مايع مغزي نخاعي مي باشد ممكن است بيش از حد بزرگ شده و فشاري را به سر وارد كند كه منجر به ايجاد وضعيتي به نام هيدروسفالي گردد.در اطراف مغز بالشتك هايي قرار دارند كه نقش سپر محافظ مغز را ايفا مي كنند و به آنها بطن مغزي گفته مي شود و مايع مغزي درون اين بطن هاي مغزي قرار دارد.
علائم و علل هيدروسفالي در نوزادان و كودكان
در بعضي موارد، هيدروسفالي قبل از تولد نوزاد آغاز مي شود و مي تواند بر اثر عفونت هاي خاص در دوران بارداري مانند سرخچه ، اختلال ژنتيكي و يا نقص مادرزادي كه در آن ستون فقرات بسته نشده باشد به وجود آيد. اين بيماري در كودكان تازه متولد شده نيز مي تواند به علت خونريزي مغزي حين يا بعد از زايمان ، آسيب هاي حين و قبل و بعد از زايمان و يا عفونت و تومورهاي سيستم عصبي مركزي باشد. از علائم اين بيماري در نوزادان و كودكان مي توان به تغيير ساختار صورت و بزرگ شدن حجم سر ، خواب بيش از حد ، تشنج و استفراغ ، ميل كم به غذا ، تغيير خلق و خو و تاخير در رشد اشاره كرد.
بيماري هيدروسفالي چيست ؟
هيدروسفالي به معناي آب در مغز است. هر فردي در درون مغز و يا ستون فقرات خود داراي مايع مغزي نخاعي مي باشد كه به آرامي در حال گردش است تا مواد غذايي را به اين اندام ها رسانده و مواد زايد را از مغز و نخاع دور كند. اگر اين جريان مسدود گردد، كيسه اي كه حاوي اين مايع مغزي نخاعي مي باشد ممكن است بيش از حد بزرگ شده و فشاري را به سر وارد كند كه منجر به ايجاد وضعيتي به نام هيدروسفالي گردد.در اطراف مغز بالشتك هايي قرار دارند كه نقش سپر محافظ مغز را ايفا مي كنند و به آنها بطن مغزي گفته مي شود و مايع مغزي درون اين بطن هاي مغزي قرار دارد.
علائم و علل هيدروسفالي در نوزادان و كودكان
در بعضي موارد، هيدروسفالي قبل از تولد نوزاد آغاز مي شود و مي تواند بر اثر عفونت هاي خاص در دوران بارداري مانند سرخچه ، اختلال ژنتيكي و يا نقص مادرزادي كه در آن ستون فقرات بسته نشده باشد به وجود آيد. اين بيماري در كودكان تازه متولد شده نيز مي تواند به علت خونريزي مغزي حين يا بعد از زايمان ، آسيب هاي حين و قبل و بعد از زايمان و يا عفونت و تومورهاي سيستم عصبي مركزي باشد. از علائم اين بيماري در نوزادان و كودكان مي توان به تغيير ساختار صورت و بزرگ شدن حجم سر ، خواب بيش از حد ، تشنج و استفراغ ، ميل كم به غذا ، تغيير خلق و خو و تاخير در رشد اشاره كرد.
علائم و علل هيدروسفالي در بزرگسالان
بيماري هيدروسفالي در بزرگسالان بيشتر در نتيجه انسداد مسير گردش مايع مغزي نخاعي ايجاد مي‌شود. از جمله عواملي كه ريسك هيدروسفالي در بزرگسالان را افزايش مي‌دهند شامل عفونت در مغز مانند مننژيت ، صدمه به سر، خونريزي از رگ‌هاي مغزي و جراحي‌هاي مغزي مي باشد. از علائم هيدروسفالي در بزرگسالان به موارد زير مي توان اشاره كرد :
- ورم اعصاب ته چشم
- احساس خستگي شديد و دايمي ، گيجي و بي حالي
- تهوع واستفراغ
- تاري چشم و دوبيني و مشكلات بينايي
- سردرد و اختلال در تعادل و راه رفتن
- بي اختياري ادرار
شانت بين بطن هاي مغزي و حفره پريتوئن جهت تسكين و درمان هيدروسفالي
اگر هيدروسفالي درمان نگردد، منجر به آسيب ديدگي مغزي و حتي مرگ خواهد شد. اگر بيماري در مراحل ابتدايي باشد مي توان به درمان هاي دارويي كه در واقع به نوعي كاهنده مايع مغزي – نخاعي هستند اميدوار بود اما در صورت پيشرفت بيماري بايد از جراحي براي رفع عامل بيماري استفاده كرد. يعني مثلا اگر عامل انسداد تومور است با جراحي مي توان آن را برداشت يا با شيوه هاي مختلف محل انسداد را باز كرد. از اين رو جراح مغز و اعصاب به منظور درمان اين بيماري ممكن است از روش شنت يا شانت استفاده نموده تا با منحرف نمودن اين جريان از مغز، فشار وارده را كاهش دهد.
شنت يا شانت لوله نازك و انعطاف پذيري است كه يك دريچه داشته و براي تخليه مايع اضافي از مغز مورد استفاده قرار مي گيرد. با استفاده از اين روش، مايع مغزي نخاعي به حفره بدني كه حفره صفاقي نام دارد (اين ناحيه اطراف اعضاي بطني قرار گرفته)، هدايت مي گردد. معمولا شانت به راحتي خراب نمي گردد. اما اگر مسدود گردد، باعث پديد آمدن علائمي در فرد مي شود كه مشابه همان علائم اوليه ايست كه حكايت از ازدياد غير عادي مايع مغزي در وي داشته است.